Gelukkig zijn of gelukkig worden?*
Gelukkig worden of gelukkig zijn…*
Gelukkige mensen zijn een zegen voor hun omgeving en voor zichzelf. Wat een geluk is het om mensen te zien die tevreden zijn, die gezichtsuitdrukking van tevredenheid maakt blij… Van harte hoop ik dat je gelukkig bent, voor jezelf en voor je omgeving. Gelukkig zijn is een zegen. 
Gelukkig willen worden is een belemmering, want met het ‘willen worden’ bevestig je dat je het nu niet bent. Vrede sluiten met hoe het hier en nu is… Je zegeningen tellend tevreden kunnen zijn is een belangrijke factor in geluksbeleving. Vandaaruit is er rust en ruimte om te zien wat je koers is, te zien wat je kunt bijdragen aan het geluk van anderen -in de wetenschap dat het geluk van de ander ook het geluk van jou is.
Geluk is een eindeloos thema, het is echt een ‘mensen ding’. Geen vogel vraagt zich af wat hij nu eens zal gaan doen, geen boom die twijfelt of ie komend voorjaar wel blad zal gaan nemen… Bewustzijn en keuzes kunnen maken is een prachtig menselijk fenomeen en een boeiend struikelblok als het ons brengt in malende gedachten over wat zou moeten zijn, als het ons brengt in gehechtheid, afkeer of afwezigheid/ verdoving door afleiding.
Het denken voert ons soms weg van overgave en vertrouwen op ‘wat goed voelt’. Kun je Vertrouwen op wat als vanzelfsprekend aanvoelt is de oefening. Ik geef je graag een van mijn affirmaties mee:
Speels wijd ik mij
aan handelingen die als vanzelf opkomen,
met een gerust hart en een koel hoofd,
betrokken en niet gehecht.
Wat is geluk eigenlijk, wat ervaar je als je gelukkig bent?
Je vindt er oneindig veel definities en oneliners over:
‘Geluk is een gewoonte’*: het is een manier van kijken, een manier van zijn.
‘Geluk is een goede samenloop van omstandigheden’*****: het is niet hechten aan hoe je vindt dat het had moeten zijn maar open staan voor hoe het is en daarvan de volledige kwaliteit ervaren.
Geluk is deel van het leven, evenals pijn.
Geluk is drinkbaar, ook uit een halfvol glas.
Geluk is nú (altijd nú, nooit straks of morgen).
Geluk is innerlijke rust, vrede, tevredenheid.
Geluk dat het ongeluk van de ander betekent is geen geluk- kun je gelukkig zijn als de ander dat niet is?
‘Geluk hangt af van wat men kan geven, niet van wat men kan krijgen.’**
‘Geluk is alleen werkelijk als het wordt gedeeld’***: het is verbinding, het is niet individueel.
‘Hoe meer ik oefen hoe meer geluk ik heb’****: het is niet ‘streven’ maar oefenen in open staan, in verwondering.
Belemmeringen… Net als pijn is geluk deel van ons leven. En het wonderlijke is dat er ook overeenkomsten zijn en dat zelfs vrij ervaren van pijn en ongemak geluk kan brengen. Misschien herinner je een droevige gebeurtenis bijvoorbeeld een moment van afscheid van een dierbare -en de verbinding, warmte en betrokkenheid die je dan kunt ervaren samen met alle betrokkenen. Misschien kun je je herinneren hoe blij, gelukkig je was met de tekenen van meeleven toen je flink ziek was -door een kaartje, een telefoontje, een bloemetje van een vriendin. Hoe we omgaan met verdriet, pijn en angst voor pijn is van grote betekenis,
Het automatisme is afwenden, wegduwen of verdoven door afleiding… De oefening is: erbij blijven. Het openstaan en toelaten is behulpzaam, ook in het ervaren van geluk.
Openstaan en je vrij maken van verwachtingen maakt ruimte voor verwonderen. Je kunnen verwonderen over een gelukkige samenloop van omstandigheden: de cadeaus van het leven. En die zijn vaak anders dan wat we op voorhand hadden gewild of gekozen. Ter illustratie dit filmpje:
De belemmering, het automatisme van afwenden wordt versterkt door onze eigen cultuur…. We streven naar persoonlijk succes in liefde, status en bezit. Over momenten van falen, van pech en mislukking hebben we het liever niet -terwijl ook die deel van het leven zijn, en vaak leerzamer dan onze successen.
Het streven naar succes houdt je gevangen in je eigen wereldje. Ook neemt het valkuil van afgunst met zich mee. Om daar vrijer in te worden oefenen we ‘meelevende vreugde’. En natuurlijk oefen je om te integreren in het dagelijkse leven.
Een voorbeeld uit mijn eigen leven:
We zitten op n terras aan zee waar je walvissen kunt spotten.
Enig moment zien de mensen aan de tafel naast ons inderdaad een walvis.
Ze zijn blij, euforisch en: ‘misschien komt ie nog ‘ns!’.
Direct voel ik een tekort: ik heb hem gemist, had hem ook willen zien.
Ik glimlach om mijn automatisme en direct zet ik de knop om: ik ben blij met het zien van deze blije mensen.
Dit is waar het over gaat. Niet om de beoefening in stilte, op stoel, kussen of matras maar om de verandering in het dagelijks leven. Ik wens je alle geluk van de wereld. Tel je zegeningen, bevrijd je van ‘gelukkig willen worden’ door gelukkig te zijn. Ter illustratie en met een glimlach dit fragment van Kees Torn:
Oefeningen rond het ervaren van geluk.
- Zoek je eigen inspiratie rond geluk, kijk hierboven, surf op internet… Vraag je af welke quote over geluk je nu inspireert. Schrijf deze op een mooi kaartje en zet het in het zicht de komende 4 weken.
- Hoe ervaar ik geluk? Kies een moment van stilte, zit rustig en voel je ademhaling als anker in de rust. Een anker waar je steeds naar terug kunt als je meegenomen wordt in een afleiding. Als je ruimte voelt in de rust ga je terug maar een moment waarop je je gelukkig voelde.
Realiseer je dit moment zo duidelijk mogelijk- zonder te streven maak je ruimte voor beelden, kleuren, geuren, geluiden…
Vraag je dan af:
-Wat voel ik in mijn lijf bij dit moment van geluk nu?
-Wat is mijn emotie bij dit moment van geluk nu?
-Wat zijn gedachten bij dit moment van geluk nu?
Maak dit tot een conclusie: bij dat moment van geluk waren dit mijn ervaringen.
Veranker deze ervaring daarmee in jezelf en laat de visualisatie los om terug te gaan naar de aandacht voor de ademhaling om daarna de blik weer ‘naar buiten’ te richten.
- Vreugde ‘mudita’ (ook wel: meelevende vreugde, als we zien dat we jaloers zijn op het geluk/ succes van mensen die het goed gaat)
We oefenen het ervaren van geluk door het geluk van de ander. Een van de 4 oefeningen uit eeuwen oude tradities overgenomen in het Boeddhisme. Het eerst bekend onder de naam Brahma Vihara’s. De oefening:
Vervuld van liefde, in de wetenschap dat ieder opzoek is naar een beetje geluk, wens je jezelf, dan een dierbare, dan iemand met wie je een neutraal contact hebt en tenslotte alle levende wezens te zijn:
-succesvol in het realiseren van hun dromen, verlangen
-succesvol in het vinden van hun bestemming/ talenten
-succesvol in het delen van hun wezen/kunnen en talenten.
En tenslotte kun je de wens uitspreken dat ieder onbevangen en moedig jaloezie en afgunst tegemoet zal treden als deze op zijn/haar weg komen. En deze gemoedstoestanden komen op ieders weg, want ze zijn deel van het leven.
X NB: realiseer je dat deze beoefening sterk is beoefend gezamenlijk onder begeleiding, in je sangha, of in een vriendenkring. Weet je ook welkom hier.
*Thich Nhat Hanh, *****Sakyong Mipham, **C. Saraswati, ***uit:’Into the wild’, ****Anoniem.