een persoonlijk verhaal
waar het begon… een persoonlijk verhaal.
Vastgelopen op een vermeend gebrek aan bevestiging, onvermogen afwijzing te hanteren en het onderdrukken van niet begrepen en ongewenste emoties, leidde dit ongemak -zo je wilt in boeddhistische termen: dit lijden- tot onderzoek.
In die tijd – begin jaren 90 van de 20e eeuw- ontbrak het mij aan inzicht om onderscheid te kunnen maken tussen hetgeen de ‘buitenwereld’ aanbood en dat wat mijn eigen reactie daarop was.
Anders gezegd ontbrak het me aan inzicht rond mijn eigen nood aan bevestiging en faalangst in relatie tot de maatschappij waar succes, status en gewin norm zijn. Een terugkerend gevoel geleefd te worden, te lijden aan het leven, bracht een zoeken naar mogelijkheden en inzicht om mijn leven te leiden.
(Onderaan dit schijven vind je een link naar een wat uitgebreider schrijven over mijn eigen pad.*)
naar binnen en naar buiten kijkend
Opgroeiend in een liefdevolle gezin kreeg ik alle ruimte mijn belangstelling voor schoonheid te ontwikkelen. Al vanaf heel jong knutselde ik mijn eigen wereldje op de zolder waar ik sliep met twee broers. Daar ontstond mijn ideaal, mijn drijfveer: mensen te omringen met schoonheid. En daarmee werd ik architect. Met enthousiasme oefende ik mijn beroep uit, en er was ruim belangstelling voor wat ik te bieden had. Maar enig moment liep ik vast…daar begon mijn onderzoek. Het werd me duidelijk dat er méér was dan dat ideaal was dat mij dreef…
Geboren met een hartafwijking groeide ik op, omringd door liefde, met een buiten verhouding grote doods-/levensangst. In het gebrek aan vertrouwen op mijn lichaam lag al een zaad van faalangst. Een frustrerende mislukking in het middelbaar onderwijs, die 5 jaar mijn leven(tje) kleurde, maakte faalangst huizenhoog. En zo werd ik, naast het genoemde ideaal, gestuurd door die faalangst die leidde tot een prestatie nood.
Kijkend ‘naar binnen’ bemerkte ik dat ik veel spanning in mijn lijf vastzette, de weg van bio-energetica bracht daarin verlichting. Al snel ook werd ik geleid naar het onderzoeken van mentale processen langs een boeddhistisch pad met mijn eerste leraar Tenzin Gyatsu, de 14e dalai lama. Zeer inspirerend legt hij een vinger op westerse pijn en een boeddhistisch antwoord, hij doet dat met alle ruimte en onvoorwaardelijk.
Tegelijkertijd verdiepte ik me, ‘naar buiten’ kijkend, in het functioneren van de westerse maatschappij waarin het economisch paradigma, mannelijke energie, de drang tot scoren en gretigheid, en de nood aan succes centraal staan. Mijn participatie daarin -met mijn architectenbureau- en de spanning die dat bracht vormden de basis voor onderzoek en beschouwing daarvan. Veel later zag ik ook welke waarden in onze cultuur zijn weggegeven, ondergesneeuwd met het centraal stellen van individuele vrijheid. Denk daarbij aan de sterke gemeenschapszin in het oorspronkelijk (nativ) Afrikaans-denken, of het centraal stellen van de verbinding met Moeder Aarde in het oorspronkelijk (nativ) Amerikaans**
onderweg naar inzicht (nog altijd)
Zo liep ik als vanzelf en geholpen door mijn dagelijks leven, twee sporen tegelijkertijd.
Met een steviger zicht op mijn eigen processen en patronen, ontstond ruimte om helderder te zien wat de maatschappelijke processen waren en wat die met me deden. Zo vond ik een weg met beiden, koos ik een dagelijkse structuur die rust gaf en die zorgde voor verbinding met voor mij sturende begrippen in het leven als vrede, verbinding, verantwoordelijkheid, dienstbaarheid en vreugde. Lange tijd was dat voldoende om voort te gaan op mijn weg als architect. Het doorzien van de marktwerking en het verlangen met mijn kunnen als architect te dienen, bij te dragen aan een ‘schonere wereld’ in de breedste zin van het woord, maakte dat ik de afgunst, concurrentie, ‘genadeloos’ streven, en bijvoorbeeld achterdocht, en politieke spelletjes voor lief nam.
Participerend in een markt-gestuurde maatschappij waarin profijt sturend is (ook in de non-profit hoek waarin ik vooral werkte) ondervond ik ruim wat dat betekende en deed. Leuke herinneringen aan die tijd zijn er zeker ook, zoals bouw- of project vergaderingen die ik eens begon met een boeddhistisch inzicht of een tekst van Khalil Gibran… Maar bovenal is er de herinnering aan dat wat het waard maakte door te gaan: blije gebruikers en opdrachtgevers bij de oplevering en in gebruik nemen van de projecten.
Als dit verhaal inspireert en elders bij kan dragen: fijn als je het deelt. Het helpt ons in ons werk als je dan de bron -onze site en blogs- vermeldt.
foto: schilderij Jan Mankes, foto JW.